Yeme ve içme, konuşma sırasında ağrı ve acıya yol açıp kişinin günlük yaşamını etkiler.
Ağız yaralarına yol açan sebepler nelerdir?
Birçok sebebi olabilir. Aşağıda bunlardan bazıları listelenmiştir.
- Mekanik Travmalar: Ağız yaralarının en sık sebebi olup etkenin ortadan kaldırılması ile kolayca iyileşirler. Çok sıcak, sert yiyecekler, yanağı veya dili ısırma, uygun olmayan takma dişlerin, dolgu, kırık ya da çürük dişlerin basısı başlıca sebeplerdir.
- Vitamin ve mineral eksiklikleri: Demir, çinko ve vitamin eksiklikleri(folik asit, B12) ağız yaralarını tetikleyebilir.
- Stres
- Hormonal Değişikler: Kadınlarda adet dönemleri ve gebelik.
- Genetik faktörler: Ailesel yatkınlık.
- Yiyecek alerjileri
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Sifiliz ( frengi), verem hastalığı, helikobakterpilori gastriti.
- Virus enfeksiyonları: Uçuk(herpes) ve el-ayak-ağız hastalığı.
- Mantar enfeksiyonları: Kandida
- Bazı ilaçlar: Metotreksat, interferon, bazı antibiyotikler, ağrı kesiciler, epilepsi (Sara) ilaçları
- Behçet Hastalığı
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları: Çölyak, ülseratif kolit
- Bazı romatizmal hastalıklar
- Bazı deri hastalıkları: Liken planus, pemfigus
Aft Tipleri?
Ağız yarası (aft) , ağız içerisinde tek ya da çok sayıda olabilir. Çok ağrılı ve tekrarlayıcı olması en önemli özelliğidir. Genellikle mercimek büyüklüğünde ve yuvarlak-oval, etrafında kırmızı hale olan bu yaraların ortası beyaz veya kirli gir renklidir. Genellikle 3-5 günde yada daha fazla sürüp iyileştikten sonra tekrarlıyorsa, tekrarlayıcı aft olarak değerlendirilir. En sık sebebi uçuk, vitamin ve mineral eksiklikleri, genetik faktörler ve Behçet hastalığıdır. Ancak ağız bölgesinde tek bir alanda, 1 aydan uzun süreli, tabanı sert bir yara oluşumu varsa ağız kanseri akla gelir. Bu tür yaralarda erken teşhis kanserin yayılmadan tamamen iyileştirilebilmesi için çok önemlidir. Böyle durumlarda erken tanı ve tedavi için vakit geçirmeden bir doktora başvurulmalıdır.
Tedavi ve Korunma
Ağız yaralarında tedavide öncelikle nedene yönelik araştırma yapılmalı etken ortadan kaldırılmalıdır. Ağrıyı geçirecek krem ve gargaralar, yara üzerinde enfeksiyon ve mantar gelişimini önleyen antiseptik ve mantara etkili gargara ve suspansiyonlar önerilir. Doktor kontrolünde, önerilen sürede kullanılan kortizonlu kremler aftların iyileşmesini hızlandırır.Özellikle ağızda aft olduğu dönemlerde, aşırı sıcak, sert, asitli ve baharatlı yiyecek tüketiminden kaçınılmalıdır.